Ý NGHĨA VÀ CÁCH BÀY TRÍ MÂM NGŨ QUẢ NGÀY TẾT 2025

Mâm ngũ quả là một trong những phong tục đẹp của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán. Đây không chỉ là một hình thức thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên mà còn là biểu tượng cho những ước vọng về một năm mới an khang, thịnh vượng. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa, nguồn gốc, cách bày trí và những lưu ý quan trọng khi thực hiện mâm ngũ quả trong ngày Tết.

1. Mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa gì?

Một trong những nét đẹp văn hóa ngày Tết Nguyên Đán là việc bày trí mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ tiên hoặc bàn tiếp khách. Mâm ngũ quả thường gồm năm loại trái cây khác nhau, tùy thuộc vào từng vùng miền và sở thích cá nhân của gia chủ.

Mỗi loại trái cây trong mâm ngũ quả không chỉ có hương vị riêng mà còn mang ý nghĩa tượng trưng, thể hiện những ước vọng và lời chúc tốt đẹp của người Việt cho năm mới. Hơn nữa, tên gọi và màu sắc của các loại quả cũng mang trong mình những giá trị tâm linh và phong tục từ xa xưa.

Mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn là biểu tượng cho những ước muốn và lời chúc của người Việt. Việc bày biện mâm ngũ quả vào dịp Tết thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với tổ tiên, đồng thời thể hiện sự hiếu khách và lòng rộng rãi đối với bạn bè và người thân.

2. Xuất xứ truyền thống của mâm ngũ quả ngày Tết từ đâu?

Mâm ngũ quả ngày Tết là một phong tục truyền thống đặc sắc của người Việt trong dịp Tết Nguyên Đán. Mâm này bao gồm năm loại trái cây khác nhau, mỗi loại mang một màu sắc riêng biệt. Mỗi loại quả không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn thể hiện những ước vọng của gia chủ về một năm mới đầy an khang, thịnh vượng và hạnh phúc.

Nguồn gốc của mâm ngũ quả có liên quan đến lễ Vu Lan trong Phật giáo, được ghi nhận trong kinh Vu Lan Bồn với hình ảnh những trái cây năm màu. Theo đó, năm loại trái cây tượng trưng cho ngũ căn, bao gồm Tín (lòng tin), Tấn (kiên cường), Niệm (ghi nhớ), Định (tâm không loạn) và Huệ (sáng suốt). Đây là những phẩm hạnh cần thiết cho việc tu hành và đạt được sự giải thoát.

Mâm ngũ quả có sự đa dạng về loại trái cây tùy thuộc vào từng vùng miền và văn hóa địa phương. Mặc dù có sự khác biệt, nhưng tất cả đều mang ý nghĩa cao đẹp và thể hiện lòng biết ơn, đồng thời gửi gắm mong ước về những điều tốt đẹp sẽ đến với gia đình trong năm mới.

3. Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết ở 3 miền

Miền Bắc

Mâm ngũ quả ở miền Bắc thường gồm năm loại trái cây như chuối, bưởi, hồng, quýt, và táo. Mỗi loại quả không chỉ mang một màu sắc riêng mà còn thể hiện những ý nghĩa sâu sắc:

• Chuối: Tượng trưng cho sự sum vầy, hòa thuận trong gia đình. Hình ảnh chuối thường được bày ở vị trí đầu mâm, đại diện cho sự ấm cúng và đoàn tụ.
• Bưởi: Biểu hiện cho sự may mắn và thịnh vượng. Hình tròn của quả bưởi cũng tượng trưng cho sự trọn vẹn, đầy đủ trong cuộc sống.
• Hồng: Mang đến sự tốt đẹp và sung túc. Quả hồng thường được xem là biểu tượng của thành công và hạnh phúc.
• Quýt: Thể hiện sự viên mãn và gắn kết trong gia đình. Quýt cũng được coi là món ăn mang lại tài lộc.
• Táo: Đại diện cho sự an khang, bình yên. Quả táo có màu đỏ rực rỡ, mang lại cảm giác ấm áp và may mắn.

Miền Trung

Mâm ngũ quả miền Trung thường phong phú và đa dạng hơn, với những loại trái cây như mãng cầu, dưa hấu, dứa, chuối và thanh long. Ý nghĩa của các loại quả này cũng rất đặc sắc:

• Mãng cầu: Mang ý nghĩa “cầu được ước thấy”, thể hiện sự hy vọng và mong muốn cho những điều tốt đẹp sẽ đến.
• Dưa hấu: Tượng trưng cho sự thịnh vượng và may mắn. Màu đỏ bên trong dưa hấu cũng biểu thị cho sự hạnh phúc, niềm vui.
• Dứa: Đại diện cho sự phú quý và tài lộc. Quả dứa có hình dáng độc đáo và hương vị ngọt ngào, thường được yêu thích trong dịp Tết.
• Chuối: Giống như ở miền Bắc, chuối trong miền Trung cũng biểu hiện cho sự bình an và hòa hợp trong gia đình.
• Thanh long: Thể hiện sự kiên cường và quyết tâm, thường được xem là biểu tượng của thành công và phát triển.

Miền Nam

Mâm ngũ quả miền Nam thường rất phong phú với các loại trái cây như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và sung. Mỗi loại quả không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn mang những ý nghĩa riêng:

• Mãng cầu: Cầu mong mọi điều tốt đẹp, thể hiện sự hy vọng cho năm mới đầy hạnh phúc.
• Dừa: Tượng trưng cho sự đầy đủ, no ấm. Quả dừa thường được xem là biểu tượng của sự phát triển và thịnh vượng.
• Đu đủ: Biểu hiện cho sự phú quý, tài lộc. Đu đủ có hình dáng tròn trịa, tượng trưng cho sự viên mãn.
• Xoài: Mang ý nghĩa về sự viên mãn và hạnh phúc. Xoài thường được chọn không chỉ vì hương vị mà còn vì biểu tượng tốt lành.
• Sung: Thể hiện sự sung túc, ấm no. Quả sung thường được xem là biểu tượng của sự đầy đủ và thịnh vượng trong cuộc sống.

Mâm ngũ quả ngày Tết ở ba miền không chỉ là một phong tục tập quán mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc, phản ánh nét văn hóa và truyền thống của từng địa phương. Mỗi loại quả đều mang những ước vọng tốt đẹp, thể hiện lòng tri ân đối với tổ tiên và mong muốn cho một năm mới an khang, thịnh vượng.

4. Top 10 mẫu mâm ngũ quả ngày Tết đẹp, cầu mong bình an

Mẫu 1:  Mâm trưng bày thêm nhành mai và hai quả dưa hấu sẽ tạo thêm sự độc đáo và mới mẻ.

Mẫu 2: Mâm ngũ quả Long Phụng Sum Vầy tượng trưng cho sự đoàn tụ và khát vọng vươn xa. Mâm này được trang trí khá cầu kỳ, nhưng lại rất bắt mắt, thể hiện tấm lòng thành kính và sự chăm sóc chu đáo của gia chủ.

Mẫu 3: Mâm ngũ quả được sắp xếp tinh tế, với nải chuối xanh ở dưới cùng như một bệ đỡ, tượng trưng cho một năm mới đầy đủ và đoàn kết. Những quả cam xung quanh tạo nên điểm nhấn nổi bật, mang ý nghĩa của sự may mắn và thành công.

 

Mẫu 4: Bài trí hài hòa, mâm ngũ quả gồm quả phật thủ, nải chuối xanh, quả táo, quả cam, quả thanh long… Tất cả hòa quyện tạo nên bức tranh màu sắc hài hòa. Điểm nhấn là cành hoa đào, tượng trưng cho ngày Tết.

Mẫu 5: Việc chọn lựa năm loại trái cây để bày lên mâm ngũ quả sẽ phụ thuộc vào quan niệm văn hóa và đặc trưng riêng của từng vùng miền. Mỗi loại quả đều mang trong mình một ý nghĩa đặc sắc, được thể hiện qua hình dáng, hương vị, màu sắc, và thậm chí là cách gọi tên.

Mẫu 6: Ngoài những mâm ngũ quả truyền thống, hiện nay còn xuất hiện nhiều mâm ngũ quả được trang trí cách điệu, với sự sắp xếp sinh động và độc đáo. Những mâm này kết hợp các loại quả quen thuộc với nhiều màu sắc phong phú và thường được điểm xuyết bằng hoa tươi, tạo nên vẻ đẹp thu hút.

Mẫu 7: Một mâm ngũ quả khá đơn giản, bày trí cùng hoa huệ đỏ, nhành mai vàng, bánh chưng, dưa hấu, rượu và pháo đỏ mang lại vẻ đẹp đậm chất truyền thống.

Mẫu 8: Mâm ngũ quả không chỉ đẹp mắt mà còn mang nhiều ý nghĩa khi dâng lên Ông Bà Tổ Tiên vào dịp Tết cổ truyền. Đặc biệt, quả dưa hấu được khắc họa hình Thần Tài một cách độc đáo và ấn tượng, tạo nên điểm nhấn nổi bật. Đây chắc chắn là một mâm ngũ quả lý tưởng để cầu tài lộc và phát đạt trong kinh doanh.

Mẫu 9: Ở miền Bắc, người ta thường chọn số quả lẻ khi trang trí mâm ngũ quả vào dịp Tết. Bạn có thể lựa chọn nhiều loại quả theo sở thích, nhưng tối thiểu phải có 5 loại. Mâm ngũ quả này thường được bày trí khá đầy đủ, với 7 loại quả tươi ngon.

Mẫu 10: Mâm ngũ quả này thay cho lời chúc sống lâu trăm tuổi, đủ đầy tài lộc, tránh được mọi khó khăn, vất vả.

5. Những điều cần tránh khi sắp xếp mâm ngũ quả ngày Tết

– Chọn trái cây chưa phù hợp đồ tươi và chín 

Tránh chọn trái cây không tươi hoặc không chín: Những loại quả dập nát, hư hỏng hoặc chưa chín sẽ làm giảm giá trị thẩm mỹ của mâm ngũ quả. Nên chọn những quả tươi ngon, có màu sắc bắt mắt. Trái cây chín sẽ thể hiện sự trọn vẹn và may mắn hơn

– Sử dụng các loại quả không mang ý nghĩa tốt lành 

Tránh sử dụng trái cây có ý nghĩa xấu: Một số loại trái cây có thể mang ý nghĩa không tốt trong văn hóa Việt Nam, như quả dưa (thường biểu thị sự chia ly). Hãy chọn những loại quả tượng trưng cho sự thịnh vượng, hạnh phúc và bình an để tạo sự tốt lành cho gia đình.

– Rửa trái cây trước khi bày lên mâm 

Tránh không rửa trái cây: Trái cây cần được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn, hóa chất hoặc vi khuẩn. Bày trái cây bẩn không chỉ mất đi tính thẩm mỹ mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với tổ tiên.

– Sắp xếp mâm ngũ quả thiếu cân đối 

Tránh bố trí không cân bằng: Mâm ngũ quả nên được sắp xếp sao cho hài hòa, không bên nặng bên nhẹ. Sự thiếu cân đối có thể tạo cảm giác lộn xộn và không trang trọng. Hãy chú ý đến kích thước và hình dáng của từng loại quả để tạo một mâm ngũ quả đẹp mắt.

– Bày mâm ngũ quả không đúng phong thuỷ 

Tránh bày trí không tuân theo nguyên tắc phong thủy: Mâm ngũ quả nên được đặt ở vị trí cao, sạch sẽ và không bị che khuất. Tránh đặt mâm ở những vị trí xấu như gần nhà vệ sinh hoặc nơi có nhiều tiếng ồn. Sắp xếp trái cây theo hướng tốt và theo nguyên tắc ngũ hành để mang lại sự bình an và may mắn cho gia đình.

6. Kết luận:

Với những ý nghĩa sâu sắc và phong phú, mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là một phong tục truyền thống mà còn là biểu tượng cho những giá trị văn hóa, tâm linh của người Việt. Việc bày biện mâm ngũ quả không chỉ là một nghi thức cúng bái mà còn là một cách thể hiện tình cảm, lòng biết ơn và hy vọng cho một năm mới tốt đẹp hơn.Hy vọng bài viết trên hữu ích để bạn có thể hiểu rõ hơn về ý nghĩa cũng như cách chưng mâm ngũ quả đẹp mắt trong Tết 2025 nhé!

Viện Di Động – Hệ thống uy tín, chuyên nghiệp trong lĩnh vực sửa chữa điện thoại, Laptop, máy tính bảng, tai nghe,… tại Tp.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Tiền Giang, Kiên Giang và Cần Thơ.

Mọi thông tin xin liên ngay TỔNG ĐÀI 1800.6729 (miễn phí) hoặc inbox FANPAGE VIỆN DI ĐỘNG để được hỗ trợ tư vấn, xử lý kỹ thuật và đặt lịch sửa chữa nhanh chóng, cụ thể, rõ ràng.

Viện Di Động